ජීවිතේ අපි ළඟ ඉන්න සමහර බැඳීම් හිතාගන්නවත් බැරි විදිහට නොසිතූ වෙලාවක අපෙන් ඈත් වුණොත් ඒක දරාගන්න අමාරුයි.
ඒත් මේ ජීවිත ගමනෙදි ඒ වගේ සිද්ධිවලට අපි කාටත් මුහුණ දෙන්න වෙනවා.
ඒ විදිහට අක්කා කෙනෙකුට මල්ලියෙක්ව අහිමි වුණු අවාසනාවන්ත සිදුවීමක් ගැන ගාල්ල අක්මීමන පැත්තෙන් අපිට අහන්න ලැබුණා.
පසුගිය 12 වැනිදා අවුරුදු 22 ක් වයස උදාර ලක්ෂාන් ඩෙංගු මදුරුවෙක් නිසා ජීවිත ගමනින් සමුඅරන්.
කරාපිටිය ශික්ෂණ රෝහලේදී අවසන් ගමන් ගිය උදාර ගැන එයාගේ ආදරණීය අක්කා සංවේදී සටහනක් තබා තිබුණේ හදවත් මොහොතකට සසල කරමින්.
මේ එම සටහනයි…
ආදරණීය මල්ලී
ජීවිතය කියන්නෙ හීනයක්. මදුරු තුඩකින් ඇහැරවන හීනයක්.
හැම රෑකම හොර බැලලි ඇඳ උඩට පැනලා මගෙ පපුව බරාස්… බරාස් .. බරාස් ගෑවිල්ලෙ නියපොත්තෙන් පහුරුගානවා. . කං අඩි පුපුරන තරම් බර අකුණක් පපුවට ළං වෙනවා. ඉඳිකටු තුඩකින් සීරුවට පපුව කේඳීගානවා.
මල්ලි.. මට තේරෙන්නෙ නෑ කියාගන්න. මේ දුක මහා මේරුව හිස මත කඩා වැටුණටත් වඩා වැඩියි.
මතකද මද්දුඅම්මා චූටි කාලේ කියා දුන්නු දුක හිතෙන කතාව….? ඒ කතාවේ උලමා අම්මා, එදා නංගියි මමයි ඔයා බලන්න එද්දි හිටියෙ ගේ ඉස්සරහා ලයිට් වයර් එක උඩ ඉඳගෙන. උලමා අම්මා දරුවා නැති සොවින් ඇඬුවා ඒ උදෙත් ” මී පුප් ලදීම් දරු නොලදීම් රංකැටි පුතා කෝ…..කෝ…..” කියලා. ඉතිපිසෝ භගවා අරහතෝ සම්මා සම්බුද්දස්ස …. කියලා හිතින් මුමුනලා මං ඒ අම්මගෙ දුක තුනී වෙන්න ප්‍රාර්ථනා කළා.
වෙලාවකට මට කේන්තියි. අත පය දික් වෙලා මල්ලි දඬු කොල්ලෙක් වෙච්ච ඉක්මන. ඔයා ලොකු වෙන්න ලොකුවෙන්න හිච්චි අක්කා චූටි වුණා.
ආයෙ මං ළඟට ආවම ඒ තරම් ඉක්මනට ලොකුවෙන්න දෙන්නෙ නෑ මං ඔයාට.
මල්ලි, ඔයා හිච්චි අක්කෙ කියාගෙන ඇඳ උඩට ආවම මං ඇඟිලි තුඩු වලින් ඔයාගේ පිට දිගේ එක එක රටා අඳිනවා. අපි ඒකට කිව්වෙ කූඹියා යවන සෙල්ලම කියලා.
ඔයා කිචි කැවිලා මහා හයියෙන් හිනාවෙනවා. කහඹිලියා ගෑවුණා වගේ නලියනවා. නංගි කිව්වේ එදා ඉස්පිරිතාලේ යන්න කලිනුත් ඔයයි නංගියි ඒ සෙල්ලම කළා කියලා.
මට හැමදේම පේලියට මතක් වෙනවා. මුල ඉඳලා අගටත් අග ඉඳලා මුලටත්. ඇස් පියන්න බෑ මල්ලි ඔයා ඉන්නෙ මගේ ඇස් පිහාටු අතරෙ හිරවෙලා.
ඉස්පිරිතාලෙ ඇඳක මගෙ මල්ලි තනියම විඳින වේදනාව මටත් ටිකක් දෙන්න කියලා මං දෙවියන්ට කිව්වා.
ඒ වෙලාවේ දෙවියොත් හිටියෙ අපි ළඟ පාතක නෙමෙයි මල්ලි.
අන්තිමේ මම ඔයා විඳින දුකින් නිදහස් කරන්න කියලා ප්‍රාර්ථනා කළා. ඊට පස්සෙයි මල්ලි ඔයා සුර ධූතයෙක් වගේ නිදාගත්තෙ.
මට තාම මතක් වෙනවා ඔයාගේ හරි හුරතල් මූණ, රෙදිකඩ ඈත් කරලා පෙන්නද්දි . හිච්චි අක්කාත් ඔයත් එක්කම අහසෙ පාවෙන්න පටන් ගත්තා පැටියො ඒ වෙලාවෙ.
මේ රට ජීවත් වෙන්න හොඳ රටක් නෙමෙයි මල්ලි. අඩි හයක් උස මගේ ලස්සන මල්ලිව මදුරු තුඩකින් උස්සන් ගියේ කොහොමද කියලා මං තාමත් හිතනවා.
අපි වැනි තුන්වැනි පාන්තිකයන්ගෙ වේදනාව මේ රටේ දේශපාලකයන්ට මැතිවරණ සටන් පාඨ විතරයි මල්ලි.
අපේ රට කරවන උතුමන්ලා ඩෙංගු සමීක්ෂණ වාර්තා ඉදිරිපත් කරන්නේ අපේ කාලේ මෙහෙමයි එයාලගෙ කාලේ එහෙමයි කියලා සංසන්දනාත්මකව.
අපිට තියෙන්නෙ කාලය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් නෙමෙයි ජීවිතය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් කියලා ඒ ඇත්තන්ට වැටහෙන්නෙ නෑ.
මල්ලි ඔයා මගේ මල්ලි වුණාට මේ රටේ උංට ඔයා යහපාලන ආණ්ඩුවට අයිති ඩෙංගු මරණයක් විතරයි. ඇමතිතුමාගෙ ගණං හිලව් වලට අනුව මහින්දගෙ කාලෙට වඩා යහපාලන කාලෙ මරණ සංඛ්‍යාව අඩුයි. මහින්දලාගෙ ගණං හිලව් වලට අනුව ඩෙංගු පැතිරීම එයාලගෙ කාලෙට වඩා යහපාලන කාලෙ සෑහෙන වැඩියි.
ඔන්න ඔහොමයි මගෙ මල්ලිගෙ ජීවිතේ එහෙටයි මෙහෙටයි පෙරලුනේ.
මල්ලි, අපේ ගේ ඉස්සරහා වගුරට එකතුවෙලා තිබුණු කුණුගොඩ ඔයා ඉස්පිරිතාලෙ හිටපු දවස් දෙක තුනට ගමේ අය එකතුවෙලා පුච්චලා තිබුණා.
ඊට පස්සෙ පී එච් අයි මහත්තයා ගමට ආවේ ඔයා මගෙන් ඈත්වුණාටත් පස්සෙ. වෙන මොකකටවත් නෙමෙයි මල්ලි, එයා ආවේ ඩෙංගු මරණ සංගණනයට.
පී එච් අයි මහත්තයා ඇවිත් ගඩොල් ගොඩ වහලා තිබුණ ඉටිකොලෙත් අයින් කරන්න නියෝග කරලයි ගියේ.
ඒත් ඒ උන්නාන්සේලට ඇල අයිනෙ ගොඩ ගැහෙන කුණු කන්දට විසඳුමක් තිබුණෙ නෑ. පී එච් අයි ලොක්කා ඇහුවෙ කවුද පොලිතින් පිච්චුවෙ කියලා විතරයි.
ගමේ මිනිහා පොලිතින් සහ කුණු එකට අඹරලා ගුලියක් සේ සකස් කර ආහාරයට ගත යුතු බව ඔවුන්ගේ නිගමනය වෙන්න ඕනෙ. අන්න එහෙමයි මල්ලි මේ රටේ හැටි.
පී එච් අයි මහත්තයා බොහොම තදින් කිව්වා ගඩොල් ගොඩ වහපු ඉටි කොලය ඉවත් නොකළොත් නඩු දානවා කියලා.
ගමේ මිනිහගෙ පිලිකන්නෙ තියෙන යෝගට් පියනට නඩු කියන රටේ ඇල අයිනෙ ගොඩ ගැහෙන කුණු කන්දට විසඳුමක් නැහැ. ඩෙංගු මර්දනය හාස්‍යක් වෙන්නෙ එතනයි.
මගෙ මල්ලි අතහැරලා යන්නෙ ජීවිතය නෙමෙයි. කුණු ගඳ ගහන මේ රට.
මල්ලි, ජනාධිපතිතුමා මේ ළඟදි දවසක කියනවා කියුබාවටත් සම්පූර්ණයෙන් ඩෙංගු පාලනය කරන්න බැරිවුණා කියලා.
ඒ වාක්‍යයේ ගම්‍යාර්ථය වෙන්නෙ එහෙව් එකේ අපේ මෙහෙම වුණාට මොකොයි වගේ එකක්. මං ඒකයි කිව්වෙ මල්ලි.
ඔයාගෙ ජීවිතය මට මගේ හුස්ම තරමටම වටිනවා වුණත් මේ රටේ ලොක්කොන්ට ඉලක්කමක් විතරයි.
මගේ මල්ලි යෝධයෙක් වගේ හයිය හක්තිය තිබුණ කොල්ලෙක්.
ගමේ දානෙට පිරිතට මළගෙදරට ඔයා නැතිව පාලුයි. මම පොඩ්ඩක් වත් ආස නැති, ඔයාගේ පල්සරේ නැගලා නොගිය කෙනෙක් අපේ ගමේ නැතිම තරම්.
කට පුරෝගෙන හිනාව, මල්ලි කතාකරන අපූරුව තාම මැවෙනවා හැබෑවට. දෙයියනේ එච්චරට මනුස්සකමින් හුඟක් බර මගේ මල්ලිගෙ ජීවිතය මදුරු තුඩකින් උස්සගෙන ගිය හැටි..
උකුණු මකුණු මදුරුවන්ට විෂ දළ ඇති වෙන්න එපා
මහ විෂකුරු දල තිබුණට අනුන්ට වද දෙන්න එපා
මතකද මල්ලි පුංචි කාලේ අපි ඉස්කෝලෙදි කියපු කවිය.
ඒ දවස්වල අපිට ගුලිවෙලා නිදාගන්න මඳුරු දැල් තිබුණෙත් නෑ.
පොල්ලෙලි දුමෙන් මදුරුවො එලවපු හැටි මතක් වුණාම එයාලා ඔයාට මේ තරම් නපුරු කමක් කළේ ඇයි කියලා හිතාගන්න බෑ.
මල්ලි අපි නොදන්න ඉතාම විරල සංකූලතාවක් ඔයාට වැළඳිලා තිබුණෙ. ඩෙංගුවලම භයානක අවස්ථාවක් කියලයි ඉස්පිරිතාලෙ ලොකු දොස්තර කිව්වෙ.
ඔයා දැඩි සත්කාරෙට වෙලා මැෂිමක ආධාරයෙන් ඔක්සිජන් උරද්දි මං ඒ දොස්තරලගෙ පිටිපස්සෙන් වෙව්ල වෙව්ල ගියා මල්ලි.
දෙවි කෙනෙක් ඉස්සරහා වැඳගෙන ඉන්නවා වගේ හැඟීමෙන් මං එයාලා ඉස්සරහා වැඳගෙන හිටියා මල්ලි.
ඩෙංගු රෝගයේම අතිෂය විරල සංකූලතාවයක් වන HLH තත්ත්වයට මල්ලි ගොදුරු වී ඇති බව ඒ දොස්තර කියා දුන්නම මගේ සියලු සයිල දැති රෝදෙකට අහුවෙලා ඇඹරිලා යනවා වගේ දැනුනා.
මල්ලි, ඇඟෙන් කෑල්ලක් කපලා ඉල්ලුවා නම් ඕනම තැනකින් ඕනම ප්‍රමාණයක් කපලා දෙන්න පුළුවන් හයිය මට වගේම අපි හැමෝටම තිබුණා.
සල්ලි ගස් වලින් වුණත් කඩන්න පුළුවන් තරමට ඒ වෙද්දි අපි පොහොසත් වෙලා තිබුණා.
ඒත් මල්ලි ඩෙංගු මදුරුවා අපිට එක අවස්තාවක්වත් දුන්නෙ නැහැ.
ඔයාගෙ තාත්තට ඒ වෙලාවේ තිබුණේ හිතාගන්නවත් බැරි ධෛර්‍යක්. ඒත් එක තැනකදි අපි හැමෝම දියවෙලා ගියා මල්ලි.
මේ වෙද්දි ඩෙංගු මරණ 2**** ක් වාර්තා වෙලා තියෙන බව දැන ගන්න ලැබුණා.
මගෙ මල්ලිත් ඒ අය අතරට එකතු වුණා. ගතවූ මාස 6 ඇතුලත ඩෙංගු රෝගීන් 68503ක් වාර්තා වෙලා ඇතිබව සෞඛ්‍යය අමාත්‍යංශයේ වසංගත රෝග විද්‍යා අංශය කියනවා.
මේ සංඛ්‍යාවේ වැඩිවීමක් මිසක අඩුවීමක් දක්නට ලැබෙන්නෙ නැහැ.
අනාගතේ දවසක ඔයාගෙ හිච්චි අක්කත් ඩෙංගු රෝගයට ගොදුරු වෙන්න පුළුවන්. ඒ තරම් අවදානමක දැන් අපි හුස්ම ගන්නෙ.
මල්ලි ඔයා නැති පාළුව මට වඩා ඔයාගෙ නංගිට තාත්තට නැන්දට හුඟක් දැනෙනවා .
හැම රෑකම එයාලට තනි රකින ගමේ අය වගේම ඔයාට පණටත් වඩා ආදරය කළ අපි හැමෝටම ජීවිතය කියන්නෙ හීනයක්. මදුරු තුඩකින් ඇහැරුණු හීනයක්.
මං ආදරෙන් බලාගෙන ඉන්නෙ මගෙ මල්ලිව උකුලෙ තියලා නලවන්න. ඔයාගෙ අම්මා වෙන්න. ඒත් මේ රටට ආයෙ එන්න හිතන්නවත් එපා මල්ලි.
මෙහේ ඉන්න මදුරුවො අපි වගේ අහිංසක මිනිස්සුන්ට විතරයි කරදර කරන්නෙ.
මේක ජීවිතයක වටිනාකම එකායි දෙකායි තුනායි කියලා ගණං කරන, ජීවිතයට සංඛ්‍යාත්මක අගයක් විතරක් දෙන රටක්.
ඒ නිසා මේ දහ ජරා රටේ පුළුවන් තරම් දුක් විඳලා හිච්චි අක්කා එන්නම් ඔයාව බලන්න.
මගෙ මල්ලිට බුදුසරණයි.
මීට,
හිච්චි අක්කා
